📝 Laravel Multi-Language Blog & Product Platform

Readme.md made with (Yapay Zeka - AI)

Enterprise düzeyinde, çok dilli (multi-language) içerik yönetim sistemi. Laravel 12, güvenlik en iyi pratikleri ve modern web teknolojileri kullanılarak geliştirilmiş kapsamlı bir blog ve ürün yönetim platformudur.

🎯 Proje Hakkında

Bu platform, hem blog içerikleri hem de ürün katalogları için tam kapsamlı çok dilli destek sunar. SEO odaklı, güvenlik öncellikli ve ölçeklenebilir mimari ile tasarlanmıştır. Hierarchical (hiyerarşik) kategori yapısı, gelişmiş slug yönetimi, rate limiting ve input sanitization gibi enterprise özelliklere sahiptir.

---

📑 İçindekiler

• Video Tanıtımı
• Temel Özellikler
• Teknolojiler
• Kurulum
• Proje Yapısı
• Veritabanı Şeması
• Multi-Language Yapısı
• Güvenlik Mimarisi
• Kullanım Kılavuzu
• Proje Görselleri
• Gelecek Özellikler
• Bilinen Sorunlar & Çözümler
• Katkıda Bulunma
• Lisans

---

🎥 Video Tanıtımı

• 📽️ Proje Tanıtım Videosu:
  YouTube Video Linki

• ⚙️ YouTube Demo Videosu (Zaman Damgalı):
  YouTube Çalışma Videosu - Belirli Zaman Damgası

---

🧩 Temel Özellikler

📝 İçerik Yönetimi

• ✅ Blog Sistemi: Tam özellikli çok dilli blog yazıları
• ✅ Ürün Katalog Sistemi: E-ticaret için ürün yönetimi
• ✅ Hierarchical Kategori Yapısı: Sınırsız seviye alt kategori desteği
• ✅ Etiket Sistemi: Blog ve ürünler için ortak etiket yönetimi
• ✅ Galeri Yönetimi: Çoklu resim yükleme ve sıralama
• ✅ Öne Çıkan İçerik: Featured flag ile özel içerikler
• ✅ Yayınlama Zamanlaması: Gelecek tarihli yayın desteği

🌍 Multi-Language (Çok Dil) Sistemi

• ✅ Dinamik Dil Yönetimi: Admin panel üzerinden dil ekleme/düzenleme
• ✅ Translation Tabloları: Her içerik türü için ayrı çeviri tabloları
• ✅ SEO Friendly URLs: Dil bazlı slug yapısı (/tr/blog-yazisi, /en/blog-post)
• ✅ Varsayılan Dil: Otomatik fallback desteği
• ✅ Dil Değiştirici: Aynı içeriğin farklı dilleri arasında geçiş

🔐 Güvenlik Özellikleri

• ✅ Input Sanitization: SecurityHelper ile slug ve lang parametreleri temizleme
• ✅ SQL Injection Koruması: Parametrized queries ve input validation
• ✅ Mass Assignment Protection: $guarded kullanımı ile model koruması
• ✅ Rate Limiting: DoS saldırılarına karşı istek limitleri (60-120 req/min)
• ✅ Validation Middleware: Route seviyesinde parametre doğrulama
• ✅ XSS Prevention: HTML temizleme ve output encoding
• ✅ Status Control: Sadece aktif içeriklerin gösterilmesi
• ✅ Published Date Check: Yayın tarihine göre içerik kontrolü

🎨 Teknik Özellikler

• ✅ Slug Generation: Türkçe karakter desteği ile otomatik slug oluşturma
• ✅ Unique Slug Control: Veritabanı bazlı benzersizlik kontrolü
• ✅ WebP Image Conversion: Otomatik resim optimizasyonu
• ✅ Responsive Image Upload: Intervention Image ile resim işleme
• ✅ JSON Data Storage: Specifications, features, documents için JSON
• ✅ Cache Integration: Kategori ağacı ve sayaçlar için cache desteği
• ✅ Sitemap Generation: Otomatik XML sitemap oluşturma
• ✅ 404 Rate Limiting: 404 isteklerine özel rate limit

📊 SEO Optimizasyonları

• ✅ Meta Tags: Her içerik için özel SEO title, description, keywords
• ✅ Clean URLs: SEO dostu URL yapısı
• ✅ Canonical URLs: Dil bazlı canonical tag desteği
• ✅ Sitemap.xml: Arama motorları için dinamik sitemap
• ✅ Alt Tags: Resimler için otomatik alt text
• ✅ Schema Markup: Yapılandırılmış veri desteği (hazır)

👤 Kullanıcı Yönetimi

• ✅ Laravel Breeze: Kimlik doğrulama sistemi
• ✅ Admin Panel: Yönetici kontrolü
• ✅ User Roles: Yetki yönetimi alt yapısı
• ✅ Profile Management: Kullanıcı profil yönetimi

---

🛠️ Teknolojiler

Backend

• Laravel 12: Modern PHP framework
• PHP 8.2+: Son PHP sürümü
• MySQL/MariaDB: İlişkisel veritabanı

Frontend

• Blade Templates: Laravel template engine
• Tailwind CSS: Utility-first CSS framework
• Alpine.js: Minimal JavaScript framework
• Vite: Modern build tool

Paketler

• Intervention Image 3.11: Resim işleme ve optimizasyon
• Laravel Breeze 2.3: Authentication scaffolding
• Laravel Debugbar 3.15: Development debugging
• Laravel Pint 1.13: Code style fixer

Güvenlik

• SecurityHelper: Custom input sanitization
• Rate Limiting: İstek limitleme middleware
• CSRF Protection: Laravel built-in koruma
• Mass Assignment Protection: Model güvenliği

---

🚀 Kurulum

Gereksinimler

• PHP >= 8.2
• Composer
• Node.js & NPM
• MySQL/MariaDB
• GD Library veya Imagick (resim işleme için)

Adım Adım Kurulum

1. Projeyi Klonla

git clone https://github.com/malisahin89/laravel-multi-language-blog.git
cd laravel-multi-language-blog

2. Bağımlılıkları Kur

composer install
npm install
npm run build

3. Ortam Dosyasını Ayarla

cp .env.example .env
php artisan key:generate

.env dosyasında aşağıdaki alanları kendi veritabanı bilgilerine göre doldur:

DB_DATABASE=veritabani_adi
DB_USERNAME=kullanici_adi
DB_PASSWORD=sifre

4. Veritabanını Hazırla

php artisan migrate:fresh --seed

Bu komut:

• Tüm tabloları oluşturur
• Örnek dilleri ekler (TR, EN)
• Admin kullanıcı oluşturur
• Örnek kategoriler ve etiketler ekler

5. Storage Link Oluştur

php artisan storage:link

6. Cache ve Optimize

composer dump-autoload
php artisan optimize:clear

7. Geliştirme Sunucusunu Başlat

Terminal'de iki ayrı pencere açın:

# Terminal 1 - Laravel Server
php artisan serve

# Terminal 2 - Vite Dev Server
npm run dev

8. Admin Girişi

Admin Panel: http://localhost:8000/admin

Email: test@example.com
Password: 11223344

Frontend: http://localhost:8000

---

📁 Proje Yapısı

laravel-multi-language-blog/
├── app/
│   ├── Helpers/
│   │   ├── SecurityHelper.php      # Input sanitization ve validation
│   │   ├── SlugHelper.php          # Slug generation ve uniqueness
│   │   ├── ImageHelper.php         # Resim işleme ve WebP dönüşümü
│   │   └── FileHelper.php          # Dosya yükleme yardımcıları
│   ├── Http/
│   │   ├── Controllers/
│   │   │   ├── Contents/           # Admin CRUD controllers
│   │   │   │   ├── PostController.php
│   │   │   │   ├── ProductController.php
│   │   │   │   ├── CategoryController.php
│   │   │   │   └── TagController.php
│   │   │   └── Frontend/           # Public controllers
│   │   │       ├── HomeController.php
│   │   │       ├── PostController.php
│   │   │       ├── ProductController.php
│   │   │       ├── CategoryController.php
│   │   │       └── TagController.php
│   │   └── Middleware/
│   │       └── ValidateRouteParameters.php  # Route validation
│   ├── Models/
│   │   ├── Post.php
│   │   ├── PostTranslation.php
│   │   ├── Product.php
│   │   ├── ProductTranslation.php
│   │   ├── Category.php
│   │   ├── CategoryTranslation.php
│   │   ├── Tag.php
│   │   ├── TagTranslation.php
│   │   ├── Language.php
│   │   └── User.php
│   └── Traits/
│       └── LanguageValidator.php   # Dil doğrulama trait
├── database/
│   ├── migrations/                 # Tüm veritabanı migration'ları
│   └── seeders/
│       └── DatabaseSeeder.php      # Seed data
├── resources/
│   └── views/
│       ├── admin/                  # Admin panel views
│       │   ├── posts/
│       │   ├── products/
│       │   ├── categories/
│       │   └── tags/
│       └── frontend/               # Public views
│           ├── home.blade.php
│           ├── post.blade.php
│           ├── products.blade.php
│           ├── product.blade.php
│           ├── category.blade.php
│           └── tag.blade.php
└── routes/
    └── web.php                     # Tüm route tanımlamaları

---

📂 Veritabanı Şeması

🗄️ Ana Tablolar

1. languages - Dil Yönetimi

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
name	varchar	Dil adı (Türkçe, English)
slug	varchar(2-5)	Dil kodu (tr, en, en-us)
flag	varchar	Bayrak emoji veya icon
status	tinyint(1)	Aktif/Pasif
is_default	boolean	Varsayılan dil
created_at, updated_at	datetime

2. categories - Hierarchical Kategori Sistemi

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
parent_id	int (FK → categories.id)	Üst kategori
level	int	Hiyerarşi seviyesi (0-N)
path	varchar	Kategori yolu (/1/3/7)
color	varchar	Kategori rengi
icon	varchar	Icon class/emoji
status	tinyint(1)	Aktif/Pasif
sort_order	int	Sıralama
created_at, updated_at	datetime

Özellikler:

• Sınırsız seviye alt kategori
• Otomatik level ve path hesaplama
• Cache desteği
• Ancestor/Descendant metodları

3. category_translations

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
category_id	int (FK → categories.id)
language_slug	varchar	Dil kodu
name	varchar	Kategori adı
slug	varchar	URL slug
seo_title	varchar	SEO başlık
seo_description	text	SEO açıklama
seo_keywords	text	SEO anahtar kelimeler
created_at, updated_at	datetime

4. tags

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
color	varchar	Etiket rengi
status	tinyint(1)	Aktif/Pasif
usage_count	int	Kullanım sayısı
created_at, updated_at	datetime

5. tag_translations

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
tag_id	int (FK → tags.id)
language_slug	varchar	Dil kodu
name	varchar	Etiket adı
slug	varchar	URL slug
description	text	Açıklama
seo_title	varchar	SEO başlık
seo_description	text	SEO açıklama
seo_keywords	text	SEO anahtar kelimeler
created_at, updated_at	datetime

6. posts - Blog Yazıları

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
user_id	int (FK → users.id)	Yazar
category_id	int (FK → categories.id)	Ana kategori
cover_image	varchar	Kapak resmi
gallery_images	json	Galeri resimleri
status	tinyint(1)	0:draft, 1:published
is_featured	boolean	Öne çıkan
comment_enabled	boolean	Yorum açık/kapalı
view_count	int	Görüntülenme sayısı
order	int	Sıralama
published_at	datetime	Yayın tarihi
created_at, updated_at	datetime

7. post_translations

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
post_id	int (FK → posts.id)
language_slug	varchar	Dil kodu
title	varchar	Başlık
slug	varchar	URL slug
short_description	text	Kısa açıklama
content	longtext	İçerik (HTML)
seo_title	varchar	SEO başlık
seo_description	text	SEO açıklama
seo_keywords	text	SEO anahtar kelimeler
created_at, updated_at	datetime

8. products - Ürün Kataloğu

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
order	int	Sıralama
cover_image	varchar	Kapak resmi
gallery_images	json	Galeri resimleri
is_featured	boolean	Öne çıkan ürün
status	tinyint(1)	Aktif/Pasif
brand	varchar	Marka
price	decimal(10,2)	Fiyat
model	varchar	Model kodu
specifications	json	Teknik özellikler
product_url	varchar	Dış link
published_at	datetime	Yayın tarihi
created_at, updated_at	datetime

9. product_translations

Alan	Tip	Açıklama
id	int (PK)
product_id	int (FK → products.id)
language_slug	varchar	Dil kodu
title	varchar	Ürün adı
slug	varchar	URL slug
short_description	text	Kısa açıklama
content	longtext	Detaylı açıklama
features	json	Özellikler listesi
attributes	json	Nitelikler
documents	json	Dökümanlar/Kataloglar
seo_title	varchar	SEO başlık
seo_description	text	SEO açıklama
seo_keywords	text	SEO anahtar kelimeler
created_at, updated_at	datetime

🔗 Pivot (İlişki) Tabloları

10. post_category - Post ↔ Category (Many-to-Many)

Alan	Tip
post_id	int (FK → posts.id)
category_id	int (FK → categories.id)

11. post_tag - Post ↔ Tag (Many-to-Many)

Alan	Tip
post_id	int (FK → posts.id)
tag_id	int (FK → tags.id)

12. product_category - Product ↔ Category (Many-to-Many)

Alan	Tip
product_id	int (FK → products.id)
category_id	int (FK → categories.id)

13. product_tag - Product ↔ Tag (Many-to-Many)

Alan	Tip
product_id	int (FK → products.id)
tag_id	int (FK → tags.id)

🔗 İlişki Diyagramı

Users
  └── Posts (1:N)
       ├── PostTranslations (1:N)
       ├── Categories (N:M via post_category)
       └── Tags (N:M via post_tag)

Products
  ├── ProductTranslations (1:N)
  ├── Categories (N:M via product_category)
  └── Tags (N:M via product_tag)

Categories (Hierarchical)
  ├── CategoryTranslations (1:N)
  ├── Parent (Self Reference)
  └── Children (Self Reference)

Tags
  └── TagTranslations (1:N)

Languages
  ├── PostTranslations (1:N)
  ├── ProductTranslations (1:N)
  ├── CategoryTranslations (1:N)
  └── TagTranslations (1:N)

---

🌍 Multi-Language Yapısı

Çalışma Prensibi

Platform, Translation Pattern kullanarak çok dilli içerik yönetimi sağlar:

1. Ana Tablolar: Dil-bağımsız veriler (ID, status, timestamps, resimler)
2. Translation Tabloları: Dil-bağımlı veriler (title, content, slug, SEO)

URL Yapısı

# Varsayılan dil (TR)
https://example.com/              → Ana sayfa
https://example.com/blog-yazisi   → Blog yazısı

# Diğer diller
https://example.com/en/           → Ana sayfa (İngilizce)
https://example.com/en/blog-post  → Blog yazısı (İngilizce)
https://example.com/de/blog-post  → Blog yazısı (Almanca)

Yeni İçerik Ekleme

1. Varsayılan Dilde Oluşturma: Her içerik önce varsayılan dilde oluşturulur
2. Diğer Dillere Çeviri: Edit sayfasındaki dil butonları ile çeviri eklenir
3. Slug Yönetimi: Her dil için otomatik benzersiz slug oluşturulur

Kod Örneği

// Post çekirisini alma
$post = Post::with(['translations' => function($q) use ($lang) {
    $q->where('language_slug', $lang);
}])->find($id);

// Kategori hiyerarşisi
$category->getAncestors();  // Üst kategoriler
$category->getDescendants(); // Alt kategoriler

---

🔒 Güvenlik Mimarisi

1. Input Sanitization (SecurityHelper)

Konum: app/Helpers/SecurityHelper.php

// Slug temizleme - sadece a-z, 0-9, hyphen
SecurityHelper::sanitizeSlug($slug);
// Örnek: "../../etc/passwd" → "etcpasswd"

// Language code temizleme
SecurityHelper::sanitizeLang($lang);
// Örnek: "tr'; DROP TABLE--" → "tr"

// Format validation
SecurityHelper::isValidSlug($slug);    // ^[a-z0-9-]{1,255}$
SecurityHelper::isValidLang($lang);    // ^[a-z]{2}(-[a-z]{2})?$

Kullanım: Tüm frontend controller'larda otomatik

2. Validation Middleware

Konum: app/Http/Middleware/ValidateRouteParameters.php

// Route seviyesinde validation
'middleware' => ['validate.route']

// Kontroller:
- String type check
- Length validation (1-255 karakter)
- Format validation (regex)
- Sanitization check

Route Uygulaması:

Route::group([
    'middleware' => ['validate.route', 'throttle:60,1']
], function () {
    // Tüm slug içeren route'lar korunuyor
});

3. Rate Limiting

Route Grubu	Limit	Açıklama
Frontend	60 req/min	Blog, ürün, kategori sayfaları
Admin Panel	120 req/min	Admin işlemleri
Sitemap	30 req/min	XML sitemap
404 Fallback	10 req/min	Brute force koruması

Aşım Durumunda: HTTP 429 Too Many Requests

4. Mass Assignment Protection

Tüm modellerde $guarded kullanımı:

protected $guarded = [
    'id',
    'created_at',
    'updated_at',
];

Avantajları:

• Whitelist yerine blacklist (daha güvenli)
• Yeni alan eklemede otomatik koruma
• ID ve timestamp manipülasyonu engellendi

5. Database Security

• Prepared Statements: Laravel Eloquent ORM otomatik kullanır
• SQL Injection: Parametrized queries ile korunuyor
• XSS Protection: Blade {{ }} otomatik escape eder
• CSRF Protection: Form'larda @csrf token zorunlu

6. Status & Permission Checks

// Frontend - sadece aktif içerikler
->where('status', 1)

// Yayın tarihi kontrolü
->where('published_at', '<=', now())

// Sadece owner düzenleyebilir (hazır alt yapı)
Gate::allows('update', $post);

---

🚀 Kullanım Kılavuzu

Admin Panel İşlemleri

1. Dil Ekleme

Admin → Languages → Create
- Name: Türkçe
- Slug: tr
- Flag: 🇹🇷
- Is Default: ✓

2. Kategori Oluşturma

Admin → Categories → Create
- Parent Category: (üst kategori seçilebilir)
- Status: Active
- Her dil için çeviri eklenir

3. Blog Yazısı Ekleme

Admin → Posts → Create
1. Varsayılan dilde oluştur (TR)
2. Save
3. Edit → Dil butonlarıyla çeviri ekle
4. Her dil için:
   - Title (otomatik slug)
   - Content
   - SEO fields

4. Ürün Ekleme

Admin → Products → Create
- Cover Image & Gallery
- Specifications (JSON): Teknik özellikler
- Features (JSON): Özellikler listesi
- Documents (JSON): PDF, katalog linkleri
- Categories & Tags (çoklu seçim)

Frontend Kullanımı

Route Yapısı

/ veya /{lang}                  → Ana sayfa
/{lang}/blog/{slug}             → Blog detay
/{lang}/products                → Ürün listesi
/{lang}/product/{slug}          → Ürün detay
/{lang}/category/{slug}         → Kategori sayfası
/{lang}/tag/{slug}              → Etiket sayfası
/sitemap.xml                    → Sitemap

Dil Değiştirme

@foreach($languages as $language)
    <a href="/translator/{{ $language->slug }}/{{ base64_encode(request()->path()) }}">
        {{ $language->flag }} {{ $language->name }}
    </a>
@endforeach

---

📸 Proje Görselleri

Veritabanı

Ana Sayfa

Ana Sayfa En

Makale Sayfası

Kategoriler Sayfası

Etiket Sayfası

Admin Paneli

Dil Sayfası

Kategori Sayfası

Etiket Sayfası

Makale Sayfası

Makale Edit Sayfası

---

🎯 Gelecek Özellikler (Roadmap)

• Comment System: Blog yazıları için yorum sistemi
• Advanced Caching: Redis/Memcached entegrasyonu
• Search Functionality: ElasticSearch veya Meilisearch
• Media Manager: Gelişmiş medya yönetim sistemi
• User Roles & Permissions: Spatie Permission entegrasyonu
• API Support: RESTful API endpoints
• Analytics Dashboard: İstatistik ve raporlama
• Newsletter System: E-posta bülteni yönetimi
• Social Media Integration: Sosyal medya paylaşımı
• Content Versioning: İçerik versiyon kontrolü

---

🐛 Bilinen Sorunlar & Çözümler

Cache Problemi

# Tüm cache'leri temizle
php artisan optimize:clear

404 Hatası (Route bulunamıyor)

# Route cache'i temizle
php artisan route:clear
php artisan config:clear

Resim Yükleme Hatası

# Storage link kontrol
php artisan storage:link

# Klasör izinleri (Linux/Mac)
chmod -R 775 storage
chmod -R 775 bootstrap/cache

Rate Limit Aşımı

• Geliştirme sırasında routes/web.php içindeki throttle değerlerini artırabilirsiniz
• Örnek: throttle:60,1 → throttle:1000,1

---

🤝 Katkıda Bulunma

Projeye katkıda bulunmak isterseniz:

1. Fork yapın
2. Feature branch oluşturun (git checkout -b feature/YeniOzellik)
3. Değişikliklerinizi commit edin (git commit -m 'Yeni özellik: ...')
4. Branch'inizi push edin (git push origin feature/YeniOzellik)
5. Pull Request oluşturun

Kod Standartları

# Laravel Pint ile kod formatı
./vendor/bin/pint

# PHPStan ile statik analiz (opsiyonel)
./vendor/bin/phpstan analyse

---

📄 Lisans

Bu proje MIT Lisansı altında açık kaynaklıdır. Dilediğiniz gibi kullanabilir, değiştirebilir ve dağıtabilirsiniz.

---

💻 Geliştirici

Muhammet Ali ŞAHİN

---

🙏 Teşekkürler

Bu projeyi kullandığınız veya katkıda bulunduğunuz için teşekkür ederiz!

• Star ⭐ vermeyi unutmayın
• Sorun bildirmek için Issue açabilirsiniz
• Sorularınız için Discussions kullanabilirsiniz

---

📊 Proje İstatistikleri

Özellikler: Multi-Language, Blog, E-commerce, Security, SEO

Veritabanı: 13 Tablo | Hierarchical Categories | Translation Pattern

Güvenlik: Input Sanitization | Rate Limiting | Mass Assignment Protection | XSS & CSRF Protection

---

Made with ❤️ by Muhammet Ali ŞAHİN